Kinesiology Taping – plaster elastyczny. Plastry do Kiniesiology Tapingu charakteryzują się właściwościami zbliżonymi do ludzkiej skóry. Związane jest to z parametrami plastra: mała masa, duża elastyczność oraz odpowiedni klej. Kombinacja tych czynników sprawia, że plaster jest bardzo dobrze tolerowany przez pacjentów.

Właściwości plastra:

•  grubość zbliżona do naskórka skóry ludzkiej – brak odczuć ciężaru plastra oraz niepotrzebnej stymulacji związanej z nieustannym wrażeniem posiadania „czegoś” na skórze.
•  rozciągliwość podłużna w zakresie 130-140% długości spoczynkowej.
•  brak rozciągliwości poprzecznej.
•  obecny klej akrylowy posiada właściwości zwiększania przyczepności z upływem czasu. Został nałożony na plaster na kształt linii papilarnych – brak kleju na całej powierzchni plastra, sprawia iż wilgoć jest lepiej odprowadzana.
•  zaaplikowany plaster utrzymuje swoje właściwości przez okres 3-5 dni.
•  materiały wykorzystane w tworzeniu plastra (polimer oraz 100% bawełna) zapewniają hipoalergiczność, szybkie schnięcie, wodoodporność oraz prawidłowe odprowadzanie wilgoci ze skóry.

Wpływ plastra na skórę

Skóra jest narządem bardzo bogatym w różnorodne receptory: czucia, dotyku, bólu, temperatury (około 5 milionów receptorów dotyku), dzięki czemu plaster bardzo mocno ją stymuluje. Istotną rolę w Kinesiology Tapingu odgrywają receptory Ruffiniego będące mechanoreceptorami. Zlokalizowane są one w skórze nieowłosionej oraz tkance podskórnej i odpowiadają za odbieranie bodźców mechanicznych (dotyk, rozciąganie, wibracje). Receptory Ruffiniego powiązane są z neuronami ruchowymi a dzięki temu także z jednostkami kurczliwymi mięśnia, co sprawia, że pobudzenie receptora ma swoją odpowiedź w mięśniu.

Wpływ plastra na mięśnie

Plaster w zależności od sposobu aplikacji wpływa na mięśnie rozluźniająco (obniża nadmierne napięcie mięśniowe)  lub pobudzająco ( zwiększa intensywność skurczu w mięśniach osłabionych). Plaster ma  także wpływ na pozycję spoczynkową mięśnia, zwiększenie zakresu ruchomości oraz odzyskiwanie równowagi mięśniowej.

Wpływ plastra na układ limfatyczny

Plaster klejony metodą limfatyczną tworzy przestrzeń pod skórą dla nagromadzonego płynu, dzięki czemu ułatwione jest jego odprowadzenie (zmniejsza obrzęk). Aplikacja sprawia także, że nacisk na mechanoreceptory jest mniejszy, co zmienia odczucia bólowe.

Wpływ plastra na stawy

Wpływ plastra na funkcjonowanie stawów objawia się redukcją asymetrii związanej z nierównowagą mięśniową, poprawą zakresów ruchomości oraz obniżeniem dolegliwości bólowych związanych z istniejącym stanem zapalnym (mechanoreceptory) i stymulowaniem układu proprioceptywnego.

Masaż klasyczny nazywany jest inaczej masażem szwedzkim, co wiąże się z największym wkładem szwedzkiego lekarza w rozwój tej formy leczenia. Masaż klasyczny jest jednym z najczęściej wykonywanych zabiegów z zakresu fizjoterapii, a także odnowy biologicznej.

W krótkim czasie przynosi bardzo dobre efekty terapeutyczne np. w terapii zaburzeń napięć mięśniowych oraz zespołów bólowych związanych z narządem ruchu. Może być wykonywany całościowo lub na poszczególne części ciała.

Masaż klasyczny oferowany jest w większości ośrodków fizjoterapeutycznych, SPA, a także w coraz liczniejszych, prywatnych gabinetach oferujących między innymi tą formę masażu. Pacjenci bardzo chętnie korzystają z zabiegu. Jest on wykonywany na zlecenie lekarza przez przeszkolone osoby, które posiadają niezbędną wiedzę do przeprowadzenia tego rodzaju zabiegu.

Medyczny Trening Terapeutyczny (MTT – Medical Trening Therapy) jest metodą rehabilitacji ruchowej opartej na ćwiczeniach rehabilitacyjnych. Swój początek zawdzięcza rozwojowi rehabilitacji i ćwiczeń gimnastyki leczniczej.

MTT jest ostatnim etapem usprawniania ruchowego osób z różnymi dolegliwościami ruchowymi, kardiologicznymi, metabolicznymi. Metoda oparta jest na dowodach naukowych, tzn. skuteczność treningu została potwierdzona w badaniach naukowych. Obecnie trening medyczny jest zatwierdzoną metodą leczenia w wielu krajach Europy, USA i Azji i jest używana przez lekarzy, fizjoterapeutów, masażystów i trenerów sportowych

Dlaczego kontuzja lubi powracać?

Wyobraźmy sobie, że podczas biegu skręciliśmy kostkę. Pierwsze co idziemy na rehabilitację, tam terapeuta zajmuje się naszą kostką, wykonuje terapię manualną, terapię tkanek miękkich, masaż itp. Rehabilitacja przynosi efekty, staw nie boli, opuchlizna zmalała. Chodzimy, zapominamy o rehabilitacji, wracamy powoli do normalnego funkcjonowania, sportu, zaczynamy biegać.

I nagle trach… ból powraca, staw spuchnięty… Co się stało? Wcześniejszy uraz spowodował, że wzorzec ruchu zmienił się, tak aby oszczędzać uszkodzony staw. Inaczej chodzimy, zginamy stopę, kolano, biodro. Staw nie był jeszcze gotowy do biegu, nie nauczyliśmy jak od nowa funkcjonować po urazie. Przez co kontuzja powróciła. Poprawa kontroli motorycznej, schematu ruchu, prawidłowego obciążanie stopy i czucia głębokiego stawu, jest niezbędne aby zapobiec ponownym urazom. Aby bezpiecznie wrócić do aktywności codziennej i sportu potrzebna jest dobra stabilizacja stopy, mobilność i prawidłowy wzorzec ruchu. Tym między innymi zajmuje się Medyczny Trening Terapeutyczny.

Powrót po urazie jest długą drogą, wie to każdy kto doznał kiedyś kontuzji.  Wystarczy mały deficyt w stabilności, brak pełnego zakresu ruchu, aby rehabilitacja nie przyniosła 100% satysfakcji i powrotu do całkowitej formy. Aby wrócić do pełni sprawności potrzebujemy na nowo nauczyć się jak używać stopy w skokach, biegach i stopniowo wracać do aktywności fizycznej.

Medyczny Trening Terapeutyczny to terapia i trening w jednym. W MTT stosuje się metody zaczerpnięte z rehabilitacji oraz metodologię treningową stosowaną u sportowców. Różnica polega jedynie na doborze innych obciążeń treningowych. Dzięki indywidualnie dobranym ćwiczeniom i intensywności można dostosować trening zarówno dla osób początkujących, chorych, osób aktywnych fizycznie jak również sportowców.

Terapia falami uderzeniowymi BTL FSWT FOCUS jest jedyną nieinwazyjną alternatywą dla zabiegów chirurgicznych, leczącą zarówno przyczyny, jak i objawy przewlekłego bólu, to pierwsze rozwiązanie w terapii przewlekłego bólu układu mięśniowo-szkieletowego, zwapnień oraz zaburzonych zrostów kostnych.

Podstawa medyczna

Terapia falami uderzeniowymi BTL FSWT FOCUS jest jedyną taką procedurą, która wpływa na uszkodzone tkanki poprzez głęboką stymulację komórek, doprowadzając do ich regeneracji i gojenia.

Ulga w bólu

Dzięki mechanicznej stymulacji włókien nerwowych FALE UDERZENIOWE łagodzą ból poprzez teorię bramki bólowej, a także zmniejszają poziom substancji P. Prowadzi to do:

• – poprawy krążenia krwi
• – przyspieszenia metabolizmu
• – długotrwałej ulgi w bólu

Regeneracja uszkodzonych tkanek

Pobudzenie uszkodzonej tkanki uwalnia czynniki wzrostu odpowiedzialne za regenerację. W oparciu o tę zasadę TERAPIA FALAMI UDERZENIOWYMI może być wykorzystana do:

• – wywołania neowaskularyzacji i poprawy ukrwienia w uszkodzonej tkance
• – wywołania proliferacji fibroblastów i zwiększenia syntezy kolagenu w celu przyspieszenia regeneracji ścięgien
• – uwolnienia białka morfogenetycznego kości (BMP) w celu różnicowania komórek mezenchymalnych i osteogenezy w zrostach kostnych
• – stymulacji wzrostu nowych naczyń limfatycznych, które pomagają w reabsorbcji wapnia w tkance

Wskazania i przeciwwskazania do zabiegu igłoterapii

Wskazaniem do stosowania igłoterapii są aktywne punkty spustowe oraz punkty maksymalnie bolesne. W przypadku przeciwwskazań, można je podzielić na przeciwwskazania względne i bezwzględne.

Przeciwwskazania bezwzględne dla igłoterapii:

•  stany zapalne skóry
•  ciąża
•  przyjmowanie leków przeciwkrzepliwych
•  zmiany barwnikowe skóry
•  wykonywanie zabiegu przez struktury nerwowe i naczyniowe
•  choroby o podłożu organicznym
•  wykonywanie zabiegu u dzieci

Przeciwwskazania względne dla igłoterapii:

•  brak zgody pacjenta
•  wielopoziomowe podrażnienie więzadeł kręgosłupa
•  stosowanie leków przeciwbólowych – zaburzony obraz objawów
•  liczne punkty nadmiernej wrażliwości, z brakiem punktu dominującego
•  wcześniejsza praca manualna (manipulacja stawowa)- może grozić przestymulowaniem i wywołaniem silnych reakcji pozabiegowych.

KOMPLEKSOWY PROGRAM REHABILITACJI ODDECHOWEJ

Super Indukcyjna Stymulacja to innowacyjna technologia pola
elektromagnetycznego o wysokiej intensywności, która pozytywnie oddziałuje na ludzką tkankę. Bodziec powoduje wyraźne, lecz delikatne skurcze mięśni, w tym także mięśni oddechowych. Głębokie przenikanie bodźca BTL SIS wpływa na tkankę nerwowo-mięśniową, dzięki czemu pozwala leczyć ostre i przewlekłe schorzenia układu mięśniowego oraz układu nerwowego. Skuteczne zastosowanie znajduje także w leczeniu następstw chorób płuc.

Mechanizm działania BTL SIS oparty jest na reakcji neurofizjologicznej zwanej
potencjałem czynnościowym. Terapia BTL SIS opiera się na interakcji między polem elektromagnetycznym wysokiej intensywności a ciałem ludzkim. Intensywne pole elektromagnetyczne depolaryzuje tkanki nerwowe i wywołuje skurcze mięśni.

• WPROWADZENIE
  BTL SIS wytwarza intensywne pole elektromagnetyczne, indukując prądy elektryczne co wyzwala potencjał czynnościowy w neuronie, który dalej przenosi impuls elektryczny w tkance nerwowej.
• DEPOLARYZACJA
  Impuls elektryczny indukowany przez BTL SIS jest dalej przenoszony przez neurony, następnie zachodzi depolaryzacja, wywołana przez zmiany napięcia na błonie neuronu.
• PRZEKAZANIE SYGNAŁU I REPOLARYZACJA
  Indukowany impuls elektryczny jest prowadzony wzdłuż neuronu, dopóki mediator acetylocholina nie zostanie uwolniony do stawu nerwowo-mięśniowego.
• SKURCZ MIĘŚNIA
  Acetylocholina wiąże się z błoną komórkową mięśni i dalej przewodzi indukowany impuls elektryczny przez mięsień. Angażuje to aktywność skurczu białka, czego efektem jest skurcz mięśnia.
• ROZLUŹNIENIE MIĘŚNI
  Mosty krzyżowe białek kurczliwych są wyłączane i mięsień rozluźnia się.

• WZMACNIANIE MIĘŚNI
  Na etapie rekonwalescencji u pacjentów może wystąpić spadek siły dużych mięśni, co prowadzi do ograniczenia czynności życia codziennego. W połączeniu z ćwiczeniami, które rozwijają siłę i wytrzymałość siłową głównych grup mięśni, można również zastosować stymulację polem elektromagnetycznym wysokiej intensywności w celu wzmocnienia osłabionych mięśni oraz stymulacji dużych grup mięśniowych, w szczególności mięśni czworogłowych.
• MOBILIZACJA STAWÓW
  Mobilizacja stawu osiągana jest dzięki powtarzalnym skurczom mięśni otaczających torebkę stawową, efektem czego jest przywrócenie fizjologicznej gry stawowej. Działanie to zastępuje manualną mobilizację stawu wykonywaną przez terapeutę.
• GOJENIE ZŁAMAŃ
  Pole elektromagnetyczne o wysokiej intensywności poprawia cyrkulację krwi w obszarze zabiegowym i umożliwia tworzenie tkanki naczyniowej oraz chrzęstnej. Dzięki temu następuje inicjacja przebudowy kości oraz mineralizacja chrząstki.
• STYMULACJA MIĘŚNI
  Oddziaływanie pola elektromagnetycznego w tkance nerwowomięśniowej wywołuje depolaryzację nerwu oraz skurcz mięśni. Możliwe jest rozluźnienie lub wzmocnienie mięśni dzięki różnym częstotliwościom stymulacji.
• REDUKCJA SPASTYCZNOŚCI
  Wpływ pola elektromagnetycznego na rdzeniowy poziom kontroli napięcia mięśniowego pozwala redukować spastyczność. Wykorzystanie tego mechanizmu jest wskazane w leczeniu schorzeń, w których występuje zwiększone napięcie mięśniowe.
• POPRAWA ODDYCHANIA
  Rehabilitacja oddechowa z BTL SIS ma na celu wzmocnienie przepony, mięśni międzyżebrowych oraz poprawę krążenia krwi w okolicy klatki piersiowej. Terapia zwiększa siłę także innych mięśni, które są osłabione z powodu przedłużającej się bezczynności.

PRZECIWWSKAZANIA

• Niestabilność stanu somatycznego i neurologicznego
• Zespół hipertermiczny (temperatura ciała powyżej 37,8−38°C)
• III typ niewydolności krążeniowo-oddechowej
• Rozedma płuc
• Odma opłucnowa
• Ciężkie nadciśnienie tętnicze
• Niewydolność nerek, niewydolność wątroby powyżej stadium III
• Poważne zaburzenia rytmu i przewodzenia (dodatkowe skurcze komorowe
  wielopunktowe, przedsionkowo-komorowy AV, tachysystoliczna postać
  migotania przedsionków)
• Zespół krwotoczny, przyjmowanie leków przeciwzakrzepowych, krwotok płucny
  i obecność krwi w plwocinie
• Zatorowość płucna, zakrzepica żył głębokich, odma opłucnowa,
  podejrzenie nowotworu w obszarze oddziaływania
• Posiadanie rozrusznika serca i metalowych ciał obcych
• Ciężkie zatrucie

Mogą istnieć także inne przeciwwskazania, które nie zostały objęte w powyższym materiale. Zawsze decyzję o leczeniu podejmuje ostatecznie lekarz prowadzący.

(Medycyna manualna) to dziedzina medycyny zajmująca się badaniem i leczeniem funkcjonalnym (odwracalnym) schorzeń narządu ruchu. W dosłownym tłumaczeniu terapia manualna oznacza leczenie za pomocą rąk (łac. manus – ręka).

Według definicji Międzynarodowej Federacji Ortopedycznych Terapeutów Manualnych (IFOMPT) terapia manualna to „specjalistyczna dziedzina fizjoterapii przeznaczona do leczenia chorób nerwowo-mięśniowo-szkieletowych, oparta na wnioskach klinicznych i wysoce specyficznych metodach leczenia, w tym manualnych”. technik i ćwiczeń leczniczych” dostosowanych do indywidualnych potrzeb pacjenta. Terapia manualna przywraca prawidłowe wykonywanie złożonych czynności ruchowych, czynności postawy i czynności oddechowych. Często błędnie kojarzy się ją z terapią kręgosłupa i z niewyraźnymi odgłosami trzaskania w kręgosłupie – podstawy tego można znaleźć w wiedzy powszechnej. Terapia manualna natomiast to dziedzina medycyny, której skuteczność i bezpieczeństwo zostały potwierdzone badaniami. Opiera się na zasadach biomechaniki, specjalistycznej wiedzy anatomicznej i neurofizjologicznej oraz klinicznym rozumowaniu dedukcyjnym. Terapię manualną wykorzystuje się w różnych specjalnościach medycznych, m.in. w neurologii, ortopedii, rehabilitacji i reumatologii.

Powięź jest nieprzerwaną, trójwymiarową siecią tkanek, która rozciąga się w obrębie całego ciała.

Analizując powięź pod kątem anatomicznym należy wyróżnić trzy podstawowe warstwy powięzi:

•  powierzchowna
•  głęboka
•  namięsna

Wato wiedzieć, również iż powięź wypełnia ciało na różnych poziomach, począwszy od komórkowego, tkankowego aż do narządowego – zaburzenia na jednym poziomie, nie pozostają bez śladu w innych strukturach.

Tak rozumiana powięź pozwala na globalne spojrzenie na ludzki organizm i podłoże zgłaszanych przez pacjentów problemów. Pozwala także zrozumieć czym są łańcuchy mięśniowo-powięziowe.

Aby mówić o łańcuchach mięśniowo-powięziowych należy zacząć od bardzo istotnej struktury jaką jest powięź. Do niedawna jeszcze ignorowana przez lekarzy i fizjoterapeutów. Obecnie znana jest już budowa i rola powięzi oraz jej wpływ na funkcjonowanie organizmu.

Postępowanie lecznicze w oparciu o łańcuchy mięśniowo-powięziowe

W ludzkim ciele znajduje się rozbudowany system łańcuchów mięśniowo-powięziowych, które można przyrównać do namiotu i systemu linek, które zapewniają mu stabilność. System ten charakteryzuje się wzajemnym oddziaływaniem na siebie poszczególnych łańcuchów, co ma bezpośredni wpływ na postawę ciała, sposób poruszania się oraz zakresy ruchomości w stawach. Zbyt napięty jeden łańcuch będzie objawiał się nieprawidłowościami w innym łańcuchu, co w konsekwencji doprowadzi do zaburzenia funkcji oraz rozwoju patologii. Najczęściej do zaburzeń dochodzi w wyniku długotrwałych przeciążeń statycznych (zaburzona pozycja ciała, wielogodzinne przebywanie w jednej pozycji) lub nagłych przeciążeń urazowych. Wówczas dochodzi do zaburzenia przesuwalności tkanek względem siebie, co jest wynikiem „sklejeń” na różnych poziomach (powięź powierzchowna –powięź głęboka, mięsień – powięź, przegroda międzymięśniowa – powięź). Terapia w oparciu o łańcuchy mięśniowo-powięziowe ma na celu przywrócenie prawidłowej elastyczności tkanek oraz ich przesuwalności względem siebie. Kolejnym aspektem terapii jest dążenie do poprawy ukrwienia (w wyniku długotrwałych przeciążeń dochodzi do zaburzonego ukrwienia ) oraz nawodnienia tkanek. Idea taśm mięśniowo-powięziowych sprawia, iż ból bardzo często zlokalizowany jest daleko od źródła, dlatego tak istotna jest znajomość anatomii oraz szczegółowe badanie, które pozwala zlokalizować problematyczne miejsce.

Punkty spustowe a punkty maksymalnie bolesne

Punkty spustowe nazywane także Trigger Points to włókna mięśniowe o wzmożonym napięciu, które przy ucisku prowokują ból. Jednak nie dotyczy to tylko nadwrażliwości w obrębie mięśnia (miejsce ucisku), ale także bólu, który przenoszony jest w odległe segmenty ( według schematu danego punktu).

• Punkty spustowe utajone to takie, które nie dają żadnych objawów klinicznych, jeśli nie są uciskane. Utajone punkty podczas ich prowokowania powodują dolegliwości bólowe miejscowe i promieniujące, ale zwolnienie ucisku powoduje, iż ból i inne objawy zanikają.
• Punkty spustowe aktywne to punkty które są odpowiedzialne za występujące objawy. Jeśli w trakcie drażnienia punktu, terapeuta wywoła objawy z jakimi zgłasza się pacjent, potwierdza to aktywność danego miejsca.

Istotnym faktem dla terapii jest występowanie licznych punktów spustowych na niewielkim obszarze. Wówczas najczęściej okazuje się, iż z całego skupiska jeden punkt znacząco się wyróżnia w kwestii prowokowanych objawów – aktywny punkt. Jego duża aktywność powoduje, że inne punkty są pobudzane i również wpływają na objawy, ale w mniejszym stopniu – punkty satelitarne. W postępowaniu terapeutycznym, ważne jest odnalezienie punktu najbardziej aktywnego i odpowiednia praca na nim, gdyż ma to wpływ na wyciszenie pozostałych punktów.

Punkty spustowe występują praktycznie we wszystkich mięśniach, zarówno tych przykurczonych i o wzmożonym napięciu jak i w mięśniach rozciągniętych i o obniżonym tonusie. Lokalizacja punktów spustowych nie jest ograniczona tylko do brzuśców mięśniowych, mogą występować także w obrębie:

•  Ścięgien
•  Więzadeł
•  Okostnej

Metody leczenia punktów spustowych i punktów maksymalnie bolesnych

Metody leczenia punktów spustowych i punktów maksymalnie bolesnych obejmują działania mające na cele dezaktywację danego miejsca. Wśród technik uwalniania punktów wyróżnia się:

• kompresja ischemiczna nazywana też kompresją niedokrwienną. Technika polegająca na stosowaniu ucisku na aktywny punkt, aż do momentu wyciszenia dolegliwości. Dezaktywacja punktu zachodzi w wyniku reakcji na zablokowanie krążenia, które po zwolnieniu ucisku odtwarza prawidłowe krążenie krwi i chłonki. Ucisk powoduje początkowo pojawienie się bólu, jednak stopniowo powinien on ulegać wyciszaniu (około 5-15 sekund).
• technika Spray&Stretch wykorzystuje chłodzenie okolic punktu spustowego sprayem i rozciąganie przykurczonych tkanek. Jest to technika, która umożliwia wykonanie bezbolesnego rozciągnięcia, które jest kluczowym elementem postępowania.
• techniki energii mięśniowej wykorzystują pracę na tkankach miękkich, w celu uwolnienia skróconych włókien mięśniowych. Wykorzystuje się takie techniki jak: poizometryczna relaksacja mięśni (PIR), hamowanie reciprokalne oraz skurcz izokinetyczny czyli kombinacja skurczów izometrycznych i izotonicznych.
• pozycyjne rozluźnianie polega na układaniu poszczególnych segmentów ciała w pozycji rozluźnienia z jednoczesnym uciskiem punktu aktywnego. Osiągnięcie rozciągnięcia włókien przy ucisku, sprawia że ból zanika w ciągu kilku-kilkunastu sekund. Ważnym aspektem techniki jest bierność pacjenta podczas przemieszczania ciała.
• kinesiology taping w terapii punktów spustowych i punktów maksymalnie bolesnych wykorzystuje technikę „krzyży bólowych”, które stymulują krążenie krwi, poprawiając zaopatrzenie tkanek w produkty odżywcze oraz usprawniają usuwanie produktów przemiany materii.
• igłoterapia (suche igłowanie) jest techniką, w której wykorzystuje się nakłucie igłą, bez konieczności podawania leku. Technika wymaga dokładnej lokalizacji punktów, gdyż nakłucie ma charakter celowany. Wywołuje ono reakcję drżeniową, oraz wpływa na zmiany biomechaniczne w obrębie konkretnego punktu

Podstawowym założeniem treningu funkcjonalnego jest odbudowanie prawidłowych, zintegrowanych wzorców ruchowych, które mogły ulec zniekształceniu poprzez uraz lub udogodnienia dzisiejszej cywilizacji. Współczesny człowiek wiele godzin dzienne spędza w pozycji siedzącej, zarówno w pracy, w samochodzie, jak i w domu, a nasz organizm nie jest do tego przystosowany. Efektem sedentarnego trybu życia jest osłabienie jednych mięśni, a   przykurczenie innych, pogorszenie postawy ciała, pojawienie się bólów pleców, a także zaburzenia wzorców ruchowych. Podczas treningu funkcjonalnego skutki te są niwelowane poprzez wzmacnianie mięśni, przede wszystkim głębokich odpowiadających za utrzymanie prawidłowej sylwetki i naukę poprawnego wykonywania ruchów złożonych. W czasie treningu w centralnym układzie nerwowych zapisywane są prawidłowe wzorce ruchowe, dzięki czemu w przyszłości będą one mogły być wykonywane automatycznie, odruchowo i przede wszystkim efektywnie.